ప్రణవం, ఓంకారం రెండూ ఒకటేనా..

 

ప్రణవం, ఓంకారం రెండూ ఒకటేనా..

హిందూ ఆధ్యాత్మికతలో చాలా ఎక్కువగా వినిపించేవి ప్రణవం, ఓంకారం.. ప్రణవం అన్నా, ఓంకారం అన్నా రెండూ ఒకటేనని చాలామంది అంటూ ఉంటారు. అయితే ప్రణవం వేరు, ఓంకారం వేరు అని చాలామందికి తెలియదు. అసలు వీటి మధ్య తేడాలు ఏంటి? ప్రణవం వెనక ఉన్న  అర్థం ఏంటి? ఓంకారం వెనుక ఉన్న అర్థం ఏంటి? వివరంగా తెలుసుకుంటే..

ప్రణవం (ॐ) – ఓంకారం (ఓం)..

ఇవి రెండూ చాలా దగ్గరగా అనిపించే పదాలు. కానీ వీటి అర్థం, ప్రాముఖ్యత, తాత్త్విక భావం, వాడుకలో కొంత వ్యత్యాసం ఉంది. ఇప్పుడు ఈ విషయం విస్తృతంగా తెలుసుకుంటే..

"ప్రణవం"..

ప్రణవం అనేది సంస్కృత పదం. "ప్ర" అంటే శ్రేష్ఠం, "నవ" అంటే కొత్తదనం లేదా పునరుత్పత్తి. దీన్ని "సర్వ మంత్రాల మూలం" అని అంటారు.

ప్రణవం అంటే ఓం అని అర్థమా?.

శాస్త్రాల ప్రకారం, "ఓం" అనే అక్షరం నుండి వేదములు ఉద్భవించాయి. అందుకే దీనిని "ప్రణవం" అని పిలుస్తారు. ప్రణవం అనేది ధ్వనికి మూలం. మనం మాట్లాడే ప్రతి పదం, ప్రతి శబ్దం కూడా "అ" – "ఉ" – "మ" అనే మూడు స్వరాక్షరాల సమ్మేళనంగా ఏర్పడిన ఓంకారంలో కలిసిపోతాయి. అందుకే అకార, ఉకార, మకారాల సమ్మేళనమే ఓంకారం అని అన్నారు.

"ఓంకారం"..

ఓంకారం అంటే 'ఓం' అనే అక్షరాన్ని ఉచ్చరించే రూపం. "ఓంకార" అనే పదం "ఓం" + "కార" (అక్షరం) అనే అర్థం కలిపి ఏర్పడింది.

"ఓం" అనేది ఒక అక్షరం కాదు, మూడు అక్షరాల (అ+ఉ+మ) సమ్మేళనం. ఈ మూడు అక్షరాలు విశ్వంలోని మూడు శక్తులను సూచిస్తాయి..

"అ" → బ్రహ్మ (సృష్టి శక్తి)

"ఉ" → విష్ణు (పాలన శక్తి)

"మ" → రుద్రుడు (లయ శక్తి)

ఇక "ఓం" అనే శబ్దాన్ని ఉచ్చరించడం వల్ల శరీరంలో ప్రతీ నాడిలో ఒక ప్రత్యేకమైన ప్రాణశక్తి కంపనం  ఏర్పడుతుంది. అందుకే  ఓంకార జపానికి చాలా ప్రాముఖ్యత ఉంది.

ప్రణవం – ఓంకారం మధ్య సంబంధం..

ప్రణవం అనేది ఆధ్యాత్మికమైన తాత్త్విక భావన. ఓంకారం అనేది ఆ ప్రణవం యొక్క శబ్ద రూపం.

ఇంకోలా చెప్పాలంటే..

"ప్రణవం" = సిద్ధాంతం (తత్వం, మూల భావం)

"ఓంకారం" = ఆచరణ (జపం, ఉచ్చారణ, ధ్వని)

ఉదాహరణకు..

విత్తనం  → ప్రణవం
ఆ విత్తనం మొలకెత్తి బయటికి కనిపించే మొక్క  → ఓంకారం

శాస్త్రాలలో వివరణ..

ఉపనిషత్తులు: మాండూక్య ఉపనిషత్తు మొత్తం "ఓంకారం" మహిమపైనే ఆధారపడింది. అందులో "ఓం" ను నాలుగు భాగాలుగా చెప్పారు:

"అ" → జాగ్రత్త స్థితి

"ఉ" → స్వప్న స్థితి

"మ" → సుషుప్తి (నిద్ర స్థితి)

నాలుగోది "తురీయ" (ఆత్మస్వరూప స్థితి)

గీతలో:

శ్రీకృష్ణుడు అన్నాడు – "ప్రణవః సర్వవేదేషు" అంటే అన్ని వేదాల్లో నేను ప్రణవ స్వరూపుడిని అని. అంటే "ఓం" అనేది పరమేశ్వరుని నేరుగా సూచించే శబ్దం.

ఆధ్యాత్మిక ఉపయోగం..

ప్రణవం జపం..

మనసుకు ప్రశాంతత ఇస్తుంది. శరీరానికి శక్తి నింపుతుంది. ధ్యానంలో మనసును కేంద్రీకరించడానికి ఉపయోగపడుతుంది.

ఓంకార ధ్వని..

హృదయానికి, మెదడుకి శాంతి, సానుకూల తరంగాలు  కలిగిస్తుంది.శ్వాసక్రియ క్రమబద్ధంగా జరుగుతుంది.

                                    *రూపశ్రీ.