ఎన్నాళ్లీ ఆర్ధిక అస‌మాన‌త‌?

అసమానత అనేది వివక్ష కు అవసరమైనది కాదు లేదా సరిపోదు. స్కాండి నేవియాలోని దేశాలు చాలా వివక్ష లేకుండా అధిక-ఆదాయ అసమాన తను కలిగి ఉన్నాయి. దీనికి విరుద్ధంగా, తూర్పు యూరప్‌లోని కొన్ని దేశాలు పురుషులు, స్త్రీల మధ్య సంపాదన అంత రాన్ని నమోదు చేయ లేదు, అయితే గుర్తించ దగిన లింగ వివక్ష ఉంది, దీని ఫలితంగా స్త్రీలు పురు షులతో సమానంగా వేత నాలు పొందుతున్నారు, మాజీ సామర్థ్యాల పరంగా మెరుగైన దానం చేసిన ప్పటికీ. లేబర్ మార్కెట్‌లో వివక్ష అనేది సాధారణంగా ఒకే విధమైన సామర్థ్యాలు కలిగిన వ్యక్తులు భిన్నంగా వ్యవహరించే పరిస్థితిగా నిర్వచించబడుతుంది.  ప్రస్తుతచట్టాలు, దేశం సాధారణంగా ఆమోదయోగ్యమైన విలువ వ్యవస్థ లేదా సమాజంలో పనితీరు ఆమోద యోగ్యమైన నిబంధనల ప్రకారం అన్యాయమైన పరిశీలనల కారణంగా ఇది అసమానతలో భాగం. లేబర్ మార్కెట్, ఫ్యాక్టర్ మార్కెట్, ఇన్‌స్టిట్యూ షన్స్‌లో వివక్ష చూపకపోవడం అంటే ఎండోమెంట్‌లు లేదా సామర్థ్యాలను సృష్టించడం అంటే, ప్రతి వృత్తిలో అన్ని సామాజిక-మత సమూహాలకు సమాన ప్రాతినిధ్యం లేదా అందరికీ సమాన సంపాదన అని అర్థం కాదు. సామాజిక పక్ష పాతాలు లేదా వ్యక్తుల సామాజిక-మతపరమైన గుర్తింపుల కారణంగా, సామర్థ్యాలకు అనుగుణంగా వేతనాలు లేదా ప్రయోజ నాలను యాక్సెస్ చేయడం లేదా పొందడం లేదని ఇది సూచిస్తుంది.

లాటిన్ అమెరికా, యూరప్, యుఎస్ ఏ లలో లెక్క‌ల‌ నమూనాను ఉపయోగించడం అనేది ఎండోమెంట్‌లలో తేడాలు సామా జిక గుర్తింపులకు ఆపాదించబడిన కారణంగా వివక్షత అధ్యయనాలు ఒక విశేష, హాని కలిగించే సమూహాన్ని భాగాలుగా విభజించా యి. దురదృష్టవశాత్తూ, సామాజిక-ఆర్థిక పరిస్థితులలో తేడాలు, విడదీయబడిన సమాచారం అందుబాటులో లేనందున ఇవి భారతదేశానికి వర్తించవు. పర్యవసానంగా, జనాభా గణన, జాతీయ నమూనా సర్వే, ఇతర ప్రభుత్వ నివేదికల నుండి బాగా స్థిర పడిన ద్వితీయ డేటా ఆధారంగా, ఆక్స్‌ఫామ్ ఇండియా పరిశోధనా బృందం పోకడలు, వివక్ష నమూ నాను ప్రదర్శించడానికి చేపట్టిన పని సవాలుగా ఉంది. పరిధి, కవరేజీని పరిమితం చేస్తూ, మోడల్‌ను సము చితంగా సవరించాలని, వివక్షను అసమానత లేదా అసమానతలో భాగంగా నిర్వచించాలని నిర్ణయించింది, ఇది ప్రస్తుత మున్న నైతిక, నైతిక, చట్టపరమైన వ్యవస్థ ప్రకా రం ఆమోదయోగ్యం కాదని భావించిన లింగం, కులాలు, మతంలోని వ్యత్యా సాలకు ఆపాదించవచ్చు, మనదేశంలో. 2004-05 సాధారణ ఎన్ ఎస్ ఎస్ ఓ ఉపాధి సర్వే, 2019-20 పీరియాడిక్ లేబర్ ఫోర్స్ సర్వే నుండి డేటాను ఉపయోగిం చి పోల్చ దగిన సమాచారాన్ని రూపొందించడానికి రెండు పాయింట్ల వద్ద గ్రామీణ, పట్టణ ప్రాంతాల్లోని పరిస్థితిని నివేదికలు వేర్వేరుగా విశ్లేషి స్తాయి. వివిధ కులాలు, గిరిజన, మతపరమైన గుర్తింపులు, లింగం అంతటా ఉపాధి, వేతనాలు, క్రెడిట్, ఆరోగ్య సౌకర్యాలలో ఉన్న అంతరాలను వివరిస్తూ, గుర్తింపు-ఆధారిత వివక్ష  పరిధిని సంగ్రహించడానికి ఈ అధ్యయనం ప్రయత్నిస్తుంది. లేబర్ మార్కెట్ విశ్లేషణ వివిధ రకాల ఉద్యోగాలను కవర్ చేస్తుంది.

వ్యక్తుల గుర్తింపులు తరచుగా పని చేయడానికి, న్యాయంగా సంపాదించడానికి, ఆస్తులు,సామర్థ్యాలను సంపాదించడానికి , మెరుగైన జీవితాలను గడపడానికి వ్యక్తుల సామర్థ్యాన్ని పరిమితం చేస్తాయి. సంక్షోభ సమయాల్లో ఇది మరింత సవాలుగా మారుతుంది. సాధారణ పరిస్థితులలో, మహమ్మారి సమయంలో వివిధ అట్టడుగు సామాజిక సమూహాలలో వేతనాలు, కార్మి కుల సంపాదన చెల్లింపులో వివక్షను అధ్యయనం పరిశీలిస్తుంది. ఇది ముఖ్యమైనది ఎందుకంటే, ఎండోమెంట్స్ , ఉద్యోగ స్వ భావం, సంక్షేమం, ప్రభుత్వ సంస్థల ద్వారా కార్మికుల రక్షణ, అంతర్ సమాజ సంబంధాలు, సామాజిక పక్షపాతాలు మొదలై నవి వివిధ సామాజిక-మత సమూహాలకు చెందిన వ్యక్తుల శ్రేయస్సును నిర్ణయించడంలో ముఖ్యమైన పాత్ర పోషిస్తాయి. భారతదేశ వివక్ష నివేదిక 2022 నుండి వెలువడిన మొత్తం ముగింపు ఏమిటంటే, భారతదేశంలో గత దశాబ్దన్నర కాలంగా కార్మిక మార్కె ట్లో వివక్ష తగ్గుముఖం పట్టినప్పటికీ, ఇది అధిక లింగ అసమానతతో వర్ణించబడింది, తద్వారా స్త్రీ సంభావ్యత ఎక్కువగా ఉంటుంది. మంచి ఉద్యోగాలలో ఉద్యోగం చేయడం వలన ఆమె ఎండోమెంట్‌లపై ఎటువంటి ప్రభావం ఉండదు. సర ళంగా చెప్పాలంటే, మహిళల వర్కర్ కాని వర్కర్ స్థితి ఆమె విద్యార్హతలపై ఆధారపడి ఉండదు. ఇది దేశంలో లింగ వివక్ష దాదా పు పూర్తి స్థాయిలో ఉందనే మోడల్ నుండి భయంకరమైన ఫలితం వెలువడటానికి దారితీస్తుంది. పురుషుల సంపాదన స్త్రీల కంటే 20,60 శాతం ఎక్కువగా ఉండటంతో సాధారణ కార్మికులకు సంపాదన అంతరం తక్కువగా ఉంది. స్వయం ఉపాధి పొందే వారి విషయం లో, స్త్రీల కంటే పురుషులు 4 నుండి 5 రెట్లు సంపాదిస్తూ ఉండటంతో, అసమానత చాలా ఎక్కువగా ఉంది.   

కుల ఆధారిత వివక్ష చాలా ముఖ్యమైనదిగా ఉద్భవించింది, అయితే మతం ఆధారిత వివక్ష తక్కువగా ఉంది, ఎందుకంటే ముస్లింలు తక్కువ-విలువైన కుటుంబ-ఆధారిత వృత్తులలో మునిగిపోతారు, అందులో వారు తక్కువ పోటీని ఎదుర్కొంటారు. అలాగే, వారు రిపేర్/మెయింటెనెన్స్, వడ్రంగి, నిర్మాణం మొదలైనవాటిలో కుటుంబం మరియు పీర్ గ్రూప్ ద్వారా పొందిన కొన్ని వృత్తిపరమైన నైపుణ్యాలను కలిగి ఉంటారు. ఇవి అధికారిక నమూనాలో సంగ్రహించబడనందున, ఉపాధి, సంపాదన అంతరాలు వారి ఎండోమెంట్‌లలోని లోటుల పరంగా వివరించబడతాయి. లింగ ఆధారిత వివక్ష అన్ని వర్గాల ఉద్యోగాలలో,  గ్రామీణ, పట్టణ ప్రాంతాలలో చాలా ఎక్కువగా ఉన్నట్లు కనుగొన బడింది. గృహ బాధ్యతలు లేదా సంఘంలోని సామాజిక స్థితి (ఇందులో నియ మాలు కార్మిక శక్తిలో వారి క్రియాశీల  భాగస్వామ్యాన్ని నిరోధిం చేవి) కారణంగా అధిక అర్హత కలిగిన స్త్రీల పెద్ద భాగం లేబర్ మార్కెట్‌లో చేరడం కోరలేదు లేదా కుల శ్రేణిలో. పితృస్వామ్యమే ఎక్కువ మంది స్త్రీలు, అదే లేదా అంతకంటే ఎక్కువ అర్హతలు కలిగి ఉన్నవారిని ఉపాధి మార్కెట్ వెలుపల కూర్చోబెట్టింది, ఇది కాలక్రమేణా ఎటువంటి అభివృద్ధిని చూపలేదు. మహమ్మారి మొదటి త్రైమాసికంలో (ఏప్రిల్-జూన్ 2020) లేబర్ మార్కెట్‌పై జాతీయ లాక్‌డౌన్ కారణంగా పట్టణ ప్రాంతాల్లో ప్రభావం తీవ్రంగా ఉందని, ఇది నేరుగా పట్టణ వ్యాపారాన్ని ప్రభావితం చేస్తుందని అధ్యయనం వెల్లడించింది. అయితే గ్రామీణ ప్రాంతాల్లోని ముస్లిం ల శాతం పరంగా నిరుద్యోగంలో తీవ్ర పెరుగుదల గమనించబడింది. పట్టణ ప్రాంతాల విషయంలో నిరుద్యోగం పెరుగుదల అన్ని సామాజిక-మత సమూహాలకు ఆందోళన కలిగిస్తుంది, అయితే వర్గాలలో తేడాలు అంతంత మాత్రమే. అయితే లింగ వివక్ష అనేది నిర్మాణాత్మకమైనది, దీని ఫలితంగా సాధారణ పరిస్థితుల్లో పురుషులు, స్త్రీల సంపాద నల మధ్య చాలా అస మానతలు ఏర్పడతాయి.